Mavi gezegenin ferdleri olarak, yedi kıtasına dağılmış bir şekilde yaşıyoruz. Her bölgenin kendine özgü bir kültürü var. İnsan, yaşadığı coğrafyanın ekseninde kendini, yaşamı anlamlandırma çabasında olan bir varlık. Bu yazımda dört yıl önce keşfettiğim Berberice bir şarkıdan bahsetmek istedim. Öncelikle Berberiler kimdir ve nerede yaşarlar bundan bahsedeceğim. Berberiler; Kuzey Afrika'da yaşayan bir halk. Kendilerine Amazigh diyorlar. Bir Arap boyu olarak tanımlansalar da, aslında Arap olmadıklarını belirtiyorlar. Kültür, edebiyat ve sanat gibi alanlarlarda Arap kültüründen ayrılmaktalar. Amazigh "özgür insan" anlamına geliyor. Kendilerini özgür olarak tanımlıyorlar. Fas, Cezayir, Tunus, Mısır, Mali, Nijer, Mauretania'da dağınık grup hâlinde yaşıyorlar. Dilleri Afro- Asya dil ailesi içerisindeki Amazigh sınıflandırılıyor. Günümüzde göçebe hayata devam etmekteler. Kısaca Berberileri tanıdıktan sonra bu güzel şarkıya geçelim.
A Vava Inouva şarkısını, Idir tarafından yazıldı ve bestelendi. Yaptığı Berberice şarkılar ile, Berberi dilini bizlere tanıtmış oldu. Idir, 2 Mayıs 2020'de vefat etti. A vava Inouva( Inouva Baba, Küçük Adamım) şarkısı 1976 yılında aynı isimli albümde yer almıştır. Bu güzel şarkı bir baba ile kızın konuşmasıdır.
Cezayir Berberileri’nin külkedisi olan bu kız, sabahtan akşama kadar bir zeytinlikte çalışırmış. Yaşlı bir babası ve kardeşleri olan bu kız güneş battıktan sonra evine dönermiş. Kapıyı çaldığında "Baba aç kapıyı ben geldim" dermiş. Fakat babası tedirgin olurmuş. Çünkü bir orman canavarı varmış. Babası belki de o çalıyor kapıyı diye düşünür, evdeki çocuklarını tehlikeye atmak istemezmiş. Bir gün bu adam kızı ile bir anlaşma yapmış, kızının halhal sesini dinledikten sonra onun geldiğinden emin olacak ve kapıyı açacakmış. "Father and Daughter" adlı 2000 yılında çekilen ödüllü filmin üstüne eklemişler şarkıyı; birbirini tamamlamışlar. Farklı yaşam koşullarına sahip olmamız, evrensel hissiyatlarımızda bizleri buluşturma konusunda engel değil. Yaşamları ve kültürleri tanımak, bir parça daha insanı kendini tanımaya yaklaştırıyor.
LİNK: Idir- A Vava Inouva
ŞARKININ SÖZLERİ
“Tsxilek lliyin tabburt,
a vava inouva, a vava inouva
tchcen tchcen tizzebgatin im, a yelli ghriba
uggadegh lwahch lghaba
a vava inouva
uggadegh ula d’nekkini, a yelli ghriba
amghar yetstsel degur bernus
di tesga la yezzizzin
mmis yetshabbir i lqut
ussan degw qerrus tezzin (bis)
tislit deffir uzzetta
tessalay tijebeddin
arrach zzind i temghart
as n tesgher tiqdimin
tsxilek lliyin tabburt,
a vava inouva, a vava inouva
tchcen tchcen tizzebgatin im, a yelli ghriba
uggadegh lwahch lghaba
a vava inouva
uggadegh ula d’nekkini ,a yelli ghriba
adfel yessud tibbura
tuggi kecments ihlulen
tajmaat tetsargu tafsut
aggur d’yitran hegben (bis)
ma d’aqegmur n tasaft
ıdegger akkin idenyen
mmlalend akw at wexxam
ıt machahuts ad sslen
tsxilek lliyin tabburt,
a vava inouva, a vava inouva
tchcen tchcen tizzebgatin im, a yelli ghriba
uggadegh lwahch lghaba
a vava inouva
uggadegh ula d’nekkini ,a yelli ghriba”
ŞARKININ TÜRKÇE ÇEVİRİSİ
“Inouva baba kapıyı açar mısın dedim
Ah Ghariba kız, halhalını şıngırdat.
Ben orman canavarlarından korkarım, küçük adamım.
Ah Ghriba kız, ben de korkarım.
Yaşlı adam pardesüsünü giyindi.
Kendini ısıtmak için.
Oğlu ekmek kazanma telaşında,
geçen günleri düşündü.
Dokuma tezgahına mahkûm büyük kız,
durmadan iplikleri örüyordu.
Yaşlı kadın etrafındaki çocuklara,
eski günleri anlatıyordu.
Küçük adamım kapıyı açar mısın dedim.
Ah Ghariba kız, halhalını şıngırdat.
Ben orman canavarlarından korkarım, küçük adamım.
Ah Ghriba kız, ben de korkarım.
Kapıda yine kar yığını,
büyük fırında güveç.
Büyükler ilkbaharı düşlemeye başladı.
Ay ve yıldızlar ışımaya başladı.
Meşe ağaçları manzaraya eşlik etti
Ailenin fertleri toplandı.
Hazırlandılar hikâyeyi dinlemeye.
Küçük adamım, kapıyı açar mısın dedim.
Ah, Ghariba kız, halhalını şıngırdat.
Ben orman canavarlarından korkarım küçük adamım. Ah Ghriba kız, ben de korkarım.
KAYNAKÇA: www.arkeofili.com
www.sanatlaart.com
Yorumlar
Yorum Gönder